Fasulye Üreticisinin Fiyat İsyanı
Burdur merkeze bağlı İnsuyu Bölgesi’nde yaklaşık 30 yıl önce 1000 dekarlık arazide başlayan 2024 yılı itibariyle 9 bin dekar arazide Türkiye’nin taze fasulye ihtiyacının önemli bir bölümünün karşılandığı bölgede temmuz ayı başında hasada başlayan Halıcılar, Günalan, Bayındır, Kayaaltı, Çine, Taşkapı ve Çatağıl köylerindeki
üreticiler maliyetine satış yapmaktan dert yandı. Bazı üreticiler önümüzdeki yıl fasulye ekmeyeceklerini söyledi.15 yıldır fasülye üreticiliği yaptığını söyleyen Hüseyin Kartal (40), “Fasulye fiyatlarımız bu sene 20 liradan başladı. Bugünkü fiyatı 30-35 lira arasında. Çiftçi bu yıl da hiç para kazanamıyorum dese yeridir. Durumlarımız çok kötü. Tüccarlar da 3 defa fasulye aldığında dördüncüyü almak istemiyor. Geçen sene işçi fiyatlarımız 750 lira civarındaydı. Bu sene 900 lira ile 1200 lira arasında oynuyor. Geçen sene fiyatlarımız 35-40 liraydı, bu sene fiyatlarımız 25-30 lira arasında. Gübre fiyatlarımız geçen yıl 900-1000 lira, bu sene 2 bin lira. Mazot desen 55 lira. O yüzden çiftçi çok kötü durumda. Yıllar geçtikçe fasulye fiyatları geriye, maliyetlerimiz ileriye gidiyor.” dedi.
Muhammet Sağlık (32) ise maliyetine satış yaptıklarını söyledi.
Sağlık, “Fiyatlar kurtarmıyor. 1-2 gündür 35-38 lira arasında. Ama bunun maliyeti zaten 30 lira. Tüccara 20-25 liraya veriyoruz. Hiç çiftçiye bakan yok. Her şey karaborsa. Sütte öyle fasulye de öyle. Geçen sene bir bidon ilaç 1500 liraydı bu sene 2 bin 500-3 bin lira. Maliyetler yüzde yüz arttı. İşçisi, gübresi, özel sektör olduğu için elektrik kafasına göre zam yapıyor. Fasulye desen burada kooperatif olmadığı için bize bakan yok, karaborsa. Geçen sene işçi maliyeti mesela 900-1000 liraydı, bu sene 1100-1200 lira. İşçi tamam hakkını alsın ama biz burada hakkımızla fasulye satamıyoruz. Yeri geliyor çek geliyor, senet geliyor para 3-5 ayda dönüyor. Biz işçinin parasını haftalık veriyoruz. Maliyetlerimiz çok ağır. 2-3 gündür fiyatlar iyi ama o da Ankara, Konya taraflarında fasulye azalmış o yüzden. Geçen seneye göre fiyatlar aşağı yukarı aynı değişen bir şey yok. Geçen sene 10-15 liraya kadar düştü fasulye. Bunun maliyeti geçen sene 25 liraysa bu sene 30-35 liranın üzerinde. Bunun kirası var, elektriği var, ilacı, gübresi var, işçi maliyeti var. Herkes bir umut ekiyor, şansına yani. Ya başta ya sonda tutacak birisi ama hangisi. Gelecek sene ekmeyeceğim, hayvancılık üzerine çalışmayı düşünüyorum. Çünkü zarar ediyor. Bu sene son olmasını düşünüyorum. Çünkü senelerdir yüz güldürmüyor. Eskişehir tarafları fasulyeyi makineye toplattırdığı için işçiye para vermiyor. Bize işçi maliyetleri ağır geliyor. O yüzden bırakacağız. Hayvancılık üzerine çalışacağız. Onda da bir düzen olursa. O da olmazsa ne yapacağımızı biz de bilmiyoruz.”